Het identificeren en berekenen van enkelvoudige scenario’s

In Planop worden alle enkelvoudige paden berekend per scenario. Dat wil zeggen dat het programma alle paden identificeert die leiden van een begin-gebeurtenis uit de oorzakenboom naar de vrijzetting.

Een begin-gebeurtenis is een oorzaak die:

  • ofwel geen onderliggende oorzaken heeft;
  • ofwel onderliggende oorzaken heeft, maar waaraan manueel een frequentie werd toegekend.

Aan een begin-gebeurtenis moet steeds een waarschijnlijkheid zijn toegekend, anders kan er geen berekening worden uitgevoerd. Het is echter mogelijk om aan een oorzaak een waarschijnlijkheid toe te kennen, en deze oorzaak verder uit te werken in onderliggende oorzaken zonder aan deze onderliggende oorzaken waarschijnlijkheden toe te kennen. Het kan immers in sommige gevallen wenselijk zijn om een bepaalde oorzaak verder uit te werken om kwalitatieve redenen (om meer inzicht te krijgen in het optreden van de oorzaak en om beveiligingslagen te definiëren), zonder dat men uitgaande van deze onderliggende oorzaken een waarschijnlijkheid wil berekenen.

Een veel voorkomende combinatie onderaan de oorzakenboom is dat de begin-gebeurtenis de beschrijving is van een proceseigenschap, gecombineerd met een controlemaatregel die de beschreven eigenschap controleert of stuurt. Een voorbeeld is de verbinding van een lagedrukgedeelte met een onderdeel op hoge druk (dit is de conditie) en de controlemaatregel is de aanwezige drukregelaar.

In sommige gevallen is de te controleren eigenschap dermate duidelijk dat de conditie in Planop kan worden weggelaten. De controlemaatregel bevindt zich dan onderaan de oorzakenboom. De faling van de beveiligingslaag (de controlemaatregel) kan dan beschouwd worden als de begin-gebeurtenis. In dat geval dient voor deze beveiligingslaag een faalfrequentie te worden ingevoerd.

Wanneer men bij een kansenbron aanduidt dat men LOPA wil gebruiken, dan worden automatisch alle enkelvoudige scenario’s gegenereerd, vertrekkende van de oorzakenboom, en berekend op basis van de waarschijnlijkheden toegekend aan de oorzaken en de betrouwbaarheden toegekend aan de beveiligingslagen.

Deze berekening is echter alleen mogelijk indien de oorzakenboom beantwoordt aan een aantal spelregels en indien de nodige cijferwaarden zijn toegekend aan oorzaken en beveiligingslagen.